Kroz istraživačku delatnost Ženske studije i istraživanja afirmišu dekonstrukciju naučnih principa i kritičko promišljanje nauke. Na ovaj način otkriva se doprinos žena u nauci, kulturi i umetnosti i svim drugim društvenim sferama u kojima su žene nevidljive. Afirmiše se ženski pokret i održava se kontinuitet ženskog oslobođenja.
Šta žene od 65+ (ne)mogu u Srbiji danas?
Ženske studije i istraživanja iz Novog Sada su 1. februara 2020. godine započele realizaciju projekta pod nazivom Šta žene od 65+ (ne)mogu u Srbiji danas? - Prilog istraživanju potencijala starijih žena i njihove diskriminacije.
Projekat se bavi ostvarivanjem prava na NE-diskriminaciju, a promene kojima želimo da doprinesemo su: promena patrijarhalne svesti u odnosu na stare; promovisanje pozitivne slike o starijim ženama, o njihovim potencijalima i iskustvenim resursima; doprinos prevenciji i suzbijanju diskriminacije starijih i povećanje socijalne uključenosti starijih žena koja će doprineti njihovoj ranopravnosti, autonomiji, većoj vidljivosti, poštovanju i dostojanstvenom životu. Najvažnije aktivnosti projekta su istraživanja, kojima prikupljamo i analiziramo potencijale, resurse i postignuća starijih žena kao i različite oblike njihove diskriminacije; objavljivanje radova o ovim istraživanjima sa zaključcima i preporukama za promenu postojećeg negativnog stanja, štampanje „Izveštaja o rezultatima istraživanja i završni skup“.
Projekat, koji će trajati 15 meseci, finansijski je podržala Ekumenska inicijativa žena iz Omiša...
Evropsko žensko sećanje
Projekat „Evropsko žensko sećanje“ je podržan od strane Evropske komisije kroz program Evropa za građane - Evropsko sećanje, a nosilac projekta je Arhiv Vojvodine u saradnji sa Fondacijom ”Novi Sad 2021 - Evropska prestonica kulture”.
Ideja projekta je istraživanje i prezentacija arhivske građe i dokumenata u vezi sa istorijom Pokreta za oslobođenje žena u Evropi (Women's Liberation Movement).
Istraživanje će biti realizovano u saradnji sa organizacijama iz Srbije i 9 partnerskih država: Slovenije, Italije, Crne Gore, Nemačke, Grčke, Holandije, Albanije, Francuske, Poljske.
Namera projekta je obeležavanje važnih, ali nedovoljno poznatih žena i različitih istorijskih prekretnica i promene u ženskim političkim, socijalnim, ekonomskim i kulturnim pravima.
Pokret za oslobođenje žena predstavlja kolektivnu borbu za jednakost koja je započela krajem 1960-ih i nastavila se tokom 1980-ih. Očekivani rezultat projekta je velika završna izložba u javnom prostoru koja će biti otvorena u okviru programa Novi Sad 2022, a zatim putovati kroz partnerske gradove.
Znamenite žene
Udruženje Ženske studije i istraživanja dugoročno realizuje projekat „Znamenite žene 20. veka“ u okviru kojeg su do sada štampane monografije o Nedi Božinović (Gordana Stojaković, 2002), feminiskinje, mirovnjakinje i političarke, Jelici Rajačić Čapaković (Svenka Savić, 2008), političarki i prvoj sekretarki za ravnopravnost polova u APV, Eriki Marjaš (Svenka Savić, 2018), poznatoj primabalerini Baleta SNP. U svim ovim monografijama primenjuje se metod višeglasja: žene koja priča o sebi, autorke teksta i mnogobrojnih ’drugih’ koji evociraju svoje sećanje na znamenitu ženu...
U okviru ovom projekta, pokrenute su i aktivnosti na temu:
- „Žene na poštanskim markama u Srbiji i Crnog Gori"
- Znamenite Jevrejke Subotice
- „Znamenite Jevrejke Subotice: životna priča Sonje Licht“
- „Našli smo Rozu Luksemburg: 2018-2020.“
Životne priče žena
Projekat „Životne priče žena u Vojvodini“ kojim koordinira profesorka emerita Svenka Savić od samog početka (1998) okuplja mnogobrojne saradnice i saradnike iz različitih nacionalnih zajednica u Vojvodini da formiraju datoteku životnih priča (oral histories), biografija i ispovesti (sećanja) žena koje na vojvođanskom prostoru žive zajedno i time pokažu kako one u svakodnevici ostvaruju dijaloge kultura.
Jedan od ciljeva je da mlade žene iz različitih nacionalnih zajednica doznaju o generacijama koje im prethode te da se dovedu u neposrednu vezu jedne sa drugima i kroz lično iskustvo steknu znanje - beleženjem svedočenja starijih žena o ovim događajima...
Jezik i rod
U okviru ženskih ljudskh prava na ovom projektu se otvoraju pitanja vezana za standardizaciju srpskog jezika u nekim domena upotrebe kada je u pitanju rod i disrkiminacija pomoću jezika (lingvicizam, seksizam). Projekat je počeo 1997. godine kursom pod istim nazivom, nastavio da živi u različitim akcijama (javne tribine, seminari, predavanja) s ciljem da se promeni postojeća praksa upotrebe rodno (ne)osetljivog jezika. Kodeks neseksističke upotrebe jezika u medijima (S. Savić, 2004), prvi je kodeks takve vrste u Srbiji...
- Literatura: Jezik zakona – karakteristike i rodna perspektiva
- Terminologija: 100 reči o ravnopravnosti - Rečnik termina o ravnopravnosti žena i muškaraca
- Dr Margareta Bašaragin, Rodno osetljiv jezik u službenoj upotrebi: metod intersekcionalnosti.
- Bašaragin, Margareta; Savić, Svenka, Funkcije diskursne strategije 'govorenje uglas' u TV duelu političara u Srbiji
- Jelena Stefanović i Saša Glamočak, Priručnik za uvođenje rodne perspektive u nastavu srpskog jezika za prvi ciklus obrazovanja
- Jelena Ćeriman, Jelena Stefanović, Saša Glamočak, Maja Korolija, Rodna analiza nastavnih programa i udžbenika za srpski jezik od prvog do četvrtog razreda osnovne škole
Igra i rod
Igra i ples su domeni u kojima se u poslednjih nekoliko decenija događaju izrazite promene i inovacije kada je u pitanju rodna problematika: kakva je uloga žene u klasičnim baletima, kakva u modernoj igri i plesu, a sa fokusom na događanjima u Vojvodini. Svenka Savić, profesorka emerite, je na tu temu izdala 4 knjige: Pogled u nazad (2007), 55 godina Baletske škole u Novom Sadu (2006), Erika Marjaš (2018) i Žarko Milenković i Mirjana Matić (2019)...
Feministička teologija
Feministička teologija promišlja pitanja koja je teologija oduvek promatrala, ali je sada fokus pomeren na ono šta žene u crkvama mogu reći o sistim tim temama, danas, ali i iz neposredne i dalje istorije.
Svetlana Snapšak, baveći se ženama u staroj Grčkoj i u starom Rimu podseća nas da su feminizmi postojali i pre feminizma kao društvenog pokreta, te da bi “morali biti deo opšte istorije žena, jer donose neočekivano sveže, premda starije ideje i svedoče o neočekivanim prostorima slobode.”...
Škola romologije
Romologija je naučna oblast koja se bavi proučavanjem jezika, običaja i kulture Roma. Teorijski okvir je interdisciplinaran: koriste se metode kojima se razvija kritičko istraživanje romske zajednice u Evropi/Srbiji kroz istoriju i danas, sa težištem na otklanjanju stereotipa, predrasuda, rasne, rodne i svake druge diskriminacije Roma i Romkinja. U tu svrhu se koriste podaci iz: naučne literature, analize medija, studija roda i različitih istraživanja u institucijama sistema i građanskim organizacijama...
Rodna perspektiva u udžbenicima za osnovnu školu
Projekat „Rodna perspektiva u udžbenicima za osnovnu školu“ započeo je 2006. godine kao regionalni, pod rukovodstvom profesorke emerite Svenka Savić. Na njemu sarađuju studentkinje Centra za rodne studije UNS.
Projekat se bavi analizom udžbenika srpskog jezika za učenike i učenice kojima srpski nije maternji jezik (dominatno učenici kojima je mađarski maternji jezik), ali se fokus pomerio na predmete veronauke, srpskog jezika kao maternjeg, mađarskog jezika kao maternjeg, udžbeničke materijale za osobe sa invaliditetom i dr. Projekat je rezultirao nizom radova (seminarskih, diplomskih, master i doktorskih) sa zaključcima da analizirani udžbenici iz raznih predmeta u osnovnoj i srednjoj školi nisu rodno osetljivi, ne razvijaju sposobnost za interkultnirni i međureligijski dijalog, da afirmišu rodne stereotipe i ne razvijaju koncept drugosti. Tako muškarci dominiraju i kao autori (književnih) tekstova i kao likovi reprezentovani u njima i na slikovnim prilozima uz tekst. Oni su glavni nosioci radnje, sukoba i iniciatori njegovog razrešavanja. Delovanje žena usmereno je na nemu podršku muškog društva, sa obavezom da fizički i emotivno brinu za dobrobit drugih u porodici i društvu.
Oformljene su i preporuke za prevazilaženje implicitne diskriminacije na raznim nivoima i u različitim oblicima prisutne u udžbeničkom materijalu...
Psiholingvistika
- Svenka Savić, Osobine viceva koje pričaju deca: Doprinos istraživanju dečjeg folklore
